interview Rijksoverheid2012: Ook trainingen meldcode op Aruba
Erna Janssen, trainings-en adviesbureau er-na geeft al 2 jaar bijscholing op Aruba. Ze is van huis uit maatschappelijk werkster en is eigenaar van trainings- en adviesbureau er-na. “Mijn eerste training op Aruba was de training respectvol communiceren. En om gelijk een cultureel verschil aan te stippen: ik heb respectvol communiceren als teamtraining aangeboden in een kindertehuis. Al het personeel dat met de kinderen werkt, nam deel. Dus ook de kok, keukenhulp en tuinman. Dat heeft te maken met de taal en cultuur. Op Aruba wordt Papiamento, Spaans en Nederlands gesproken. Laaggeschoolde medewerkers spreken meestal Spaans. Spaanstalige kinderen voelen zich gemakkelijker bij mensen die hun taal spreken en achtergrond kennen. Daar hebben zij dus vanzelfsprekend een rol.”
Groter bereik
Inmiddels heeft Erna op Aruba twee groepen getraind in de meldcode. Het waren divers samengestelde groepen, vertelt ze. Leraren, artsen, maatschappelijk werkers en politieagenten volgden de training samen. “Natuurlijk is dat best lastig voor een trainer, maar ik zie vooral de voordelen. Het maakt mijn bereik veel groter. Hoe meer je mensen bij elkaar kunt brengen, hoe beter. Dan weten ze elkaar daarna ook te vinden.” Ze benadrukt dat de samenstelling van de groepen heel waardevol is voor de casuïstiek. “De deelnemers pakten de casussen met groot enthousiame aan, dachten constructief met elkaar mee en kwamen met creatieve oplossingen. Die samenwerking en creativiteit is van groot belang op een klein eiland als Aruba.”
Verbinding
Waarom komen in Nederland eigenlijk vrijwel nooit mensen met verschillende achtergronden samen in een trainingsgroep? “Ik zou het wel willen”, zegt Erna. ‘Ik merk echter dat mensen liever bij hun eigen beroepsgroep blijven. Ik denk dat beroepsgroepen zich soms te veel profileren. Dat is jammer, want zo ontstaan ook frustraties en kunnen beroepsgroepen over elkaar mopperen. Denk aan de arts die klaagt dat het AMK ‘toch niets met een melding doet’, terwijl het AMK zegt dat ‘artsen de gegevens nooit goed aanleveren’. Zodra je deze groepen bij elkaar zet, krijg je die onvrede boven water. En zie je het vertrouwen in elkaar groeien.” Met andere woorden: Erna vindt dat professionals het moeten zoeken in verbinding, niet in afscheiding, in het belang van het kind.
Doorverwijzen
Erna is getroffen door het enthousiasme van de Arubaanse professionals. “Na een hele dag werken volgen ze de training in de avonduren, en doen dan intensief mee.” Het valt haar op dat de Arubanen goed kunnen signaleren en het gesprek aangaan met ouders. “Dat kunnen ze misschien wel beter dan in Nederland. Hier zie ik vaak dat therapeuten het lastig vinden om een open gesprek te voeren en toe te geven dat wat ze zien eigenlijk niet kan.” Doorverwijzen is echter lastig op Aruba. “Verschillende organisaties hebben verschillende juridische rechten.” In de trainingen probeert Erna dit dilemma voor te zijn. “Ik probeer de professionals ervan te doordringen dat het vooral belangrijk is dat ze met elkaar in gesprek gaan over wat nodig is voor het kind. De stappen van de meldcode helpen daarbij. Persoonlijk houd ik niet zo van protocollen, maar over de meldcode ben ik enthousiast. De stappen zijn namelijk logisch. Als je de meldcode loslaat en je gezond verstand volgt, kom je uit bij de 5 stappen.”
Papiamento
Net als eerder de training respectvol communiceren heeft Erna ook de training meldcode aangepast aan de Arubaanse cultuur. “Papiamento is een taal die oorspronkelijk via overlevering van generatie op generatie overgaat. Dat betekent iets voor de talige ontwikkeling. In Papiamento worden dingen met minder woorden gezegd. Ik maak de training daarom beeldender, door meer casuïstiek en voorbeelden in te zetten. En daar geef ik vervolgens taal aan.” Dat gegeven neemt Erna weer mee naar Nederland. “Ik wil dat Nederlandse professionals zich realiseren dat ze vanuit hun eigen kader kijken en denken. Is het kindermishandeling dat een meisje van 5 voor haar jongere broertje zorgt voordat ze naar school gaat? Op Aruba niet, daar is dat in grotere gezinnen heel gewoon, net zoals hier in sommige gemeenschappen. Ik wil uitdragen dat als je met mensen werkt, je ook met andere culturen te maken hebt. Culturen hebben eigen waarden. We moeten ervoor waken te snel te oordelen.”
de FamilieAcademie 